Tarımsal üretimin gelecek yıllarda devam edebilmesi için üreticinin makul miktarda kar etmesi gerekir. Kar ettiği veya edebileceğini gördüğü dönemlerde üretim yapmaya devam ederler. Rekolte arttığı dönemlerde fiyatın kar edebilir seviyede kalması için taban fiyat belirlenir.

Örümcek ağı teoreminde;  Hem ülke ekonomisini, hem de o ürünün üreticisi kesimleri, tarımsal ürünlerdeki piyasa koşullarının doğası gereği aşırı fiyat dalgalanmalarından korumak amaçlıdır, şeklinde basitçe anlatılabilir.

Son zamanlarda bizdeki uygulamalarda taban fiyat belirlenirken üretici veya üreticinin sürdürebilir tarım için gerekli kar sağlayacak fiyat belirleniyor mu tartışılır.

Fındık, buğday, fıstık ve çeltik gibi ürünlerde açıklanan fiyatlar üreticiyi ne kadar mutlu etti acaba. Çiğ süt fiyatı gerçekten açıklandığı gibi mi uygulanıyor, ya da açıklanan fiyat süt hayvanlarının kesime gitmesini engelliyor mu?

Kesime giden hayvanlara baktığımız zaman sütten kar edemeyen üreticiler dişi hayvanları kesime götürüyor ve karkas et fiyatları görece düşüyor. Dişi hayvanlar kesilince 2 yıl sonra karkas et fiyatı veya süt fiyatı nerelere ulaşılır hayal edebiliyor musunuz?

Taban fiyat değince biraz daha anlaşılabilir olması açısından asgari ücretle mukayese edebilirsiniz. Çalışanlarda asgari ücret ne ise tarımsal ürünlerde de taban fiyat odur. Her iki fiyata bakınca kim ne kadar mutlu oluyor.

Asgari ücret çalışana verilecek en düşük maaş olması gerekirken geldiğimiz süreçte ortalama maaş veya doğal maaş haline geldi, tıpkı taban fiyatta olduğu gibi. Taban fiyat açıklanan ürünlerde en düşük olarak verilmesi gereken fiyatken, bizde nerede ise tavan fiyat muamelesi yapılmaya başlanıldı. Yanlış hatırlamıyorsam 80 li yılların başında tavan fiyat uygulaması bazı ürünlerde yapıldı fakat ne işe yaradı planlanan hedefe ulaştı mı o başka bir tartışma konusu.

Okullarda başlamışken sütten süt fiyatlarından bahsederken okullarda öğrenciler yeteri kadar beslenebiliyorlar mı sizce. Dengeli beslenmeyi bırakın süt içebiliyorlar mı, fındık yiyebiliyorlar mı mesela yada portakal mevsiminde portakal yiyebilecekler mi? üreticiler ise portakalları elmaları çöpe atmak zorunda mı kalacaklar. Genel bütçenin tarımsal desteklenmeye ayrılması gereken %1 in bir kısmını hem öğrencilerin beslenmesi için hem de üreticinin elinde kalan ürünlerini değerlendirmek için kullansak nasıl olur.

Asgari ücret geçinilemeyecek seviyede olduğu sürece tarımsal ürünlerin taban fiyatıda tavan fiyat muamelesi görmesi aslında çokta garip gelmemeli.