Şali Erguş

Hain Kim?

Yayımlanma Tarihi

22 Temmuz, 2024

Düzenlenme Tarihi

22 Temmuz, 2024

Yazar Profili

Tarımsal üretim belirli bir plan içinde yapılmaz ise eğer;

Birgün limon üreticisi,

Birgün domates üreticisi,

Başka birgün soğan-patates üreticisi hain ilan edilir, fiyatları yükselttikleri iddia edilir.

Kısa bir soru: Limon hasat döneminde, üretici ağaçtaki ürünü toplayamazken hain kimdi?

Ağaçta meyveler kalmasın diye çırpınırken ve en nihayetinde ağaçları sökme noktasına gelirken hain kimlerdi?

Bir sezon bile tarımsal üretim yapmamış, üretimin ne olduğunu toprağın sadece inşaat yapılabilecek bir zemin olduğunu düşünen zihniyet mi hain, yoksa hayallerini geleceğe bağladığı ağaçlarını sökmek zorunda kalanlar mı veya ürünlerini çöpe dökmek zorunda kalanlar mı hain?

Limon hasadı başladığı dönemde pazarda fiyatlar düşecektir, en azında bu günkü fiyatlara göre.

Limonda, soğan ve patateste olduğu gibi depolama yapılarak ürünün azaldığı dönemlerde piyasaya arz edilerek fiyat dengesi sağlanır, bu sayede ürün eksikliği pazarda hissedilmez. Ama zamanında depolardaki ürünler üzerinden cezalar verilmesi bu zamanlara getirdi bizleri maalesef.

Depolanan ürünlerde pazarı kontrol etmek mümkün belirli ölçülerde.

Örneğin; Hıyar… Raf ömrü kısa ve taze tüketim dışında kullanılma ihtimali düşük olan ürünleri ne yapmak lazım? Buna kafa yormak gerekir. Hıyar fiyatları dibe çakıldığı zaman bugünlerde olduğu gibi sosyal medyadan çöpe dökülen ürünlerin videoları görünmeye başlar. Yapılan yorumları okusanız yazılanlara inanamazsınız. Tarımsal üretimden anlamayan, tarım ekonomisini bilmeyen, pazarın nasıl işlediğini, ürünün nerelerde kullanıldığını bilmeyenler ne hakaretler ediyorlar üreticilere, hal esnafına, pazarcıya.

Bir dönemler yaptığım sera üretiminde domates fiyatı o kadar düşmüştü ki toplanan ürünü satsak toplama maliyetini karşılamıyor halde idi. Ücretsiz toplanması için ihtiyacı olan birileri var mıdır diye araştırdığımda arz o kadar çoktu ki kimse gelip toplamak istemedi. O arazide tekrar üretim yapmak için mecburen ürünler seradan uzaklaştırıldı. Yani çöpe gitti.

Asıl hain galiba örümcek ağı teoremi;

"Örümcek ağı teoremine göre bir ürünün arz oranı, bir önceki yılın satış rakamları baz alınarak yapılamaz. Serbest piyasa ekonomilerinde talep oranını etkileyen birçok farklı parametre vardır. Bu parametrelerin başında zaman faktörü ve halkın alım gücü gelir.

 Örümcek ağı teoremi ekonomideki ters orantıya vurgu yapar. Üretim az olduğunda, fiyatlar yükselir ve az satış yapılsa bile yüksek kâr elde edilir. Üretim çok olduğunda ise fiyatlar düşse bile satış az olduğu için daha az kazanılır. 

Örneğin, 2020 yılında patates satışlarının yükseldiğini gören çiftçiler 2021 yılında daha fazla patates eker. Amaç daha fazla ürün ile daha fazla kâr elde etmektir. Üretimin artması sonucu arz - talep dengesizliği ortaya çıkar. Talep arzdan daha az olduğu için patateslerin elde kalır".